8 GB RAM’in oyun oynamak için altın standart olduğu günleri hatırlıyor musunuz? Artık zaman değişti, o günler geride kaldı. Giderek daha fazla oyunun önerilen ihtiyaçları 16 GB’a çıkıyor, hatta Starfield üzere kimi oyunlar “minimum” 16 GB bellek gerektiriyor.
Eskiden 8 GB bellek ile neredeyse tüm oyunları rahatça oynayabiliyorduk. Göz kamaştırıcı grafikler, sürükleyici açık dünyalar ve çok katmanlı simülasyonlar derken VRAM‘in yanı sıra standart sistem belleği RAM’e olan gereksinim da git gide artıyor.
Mesele yalnızca oyundan da ibaret değil. Artık yeni işletim sistemlerinde çok sayıda sekme yahut uygulama açtığımızda ise bir şeylerin eksik kaldığını hissetmeye başlıyoruz.
Bu çok geniş bir soru lakin öncelikle genel bir kıymetlendirme yapalım, sonra ayrıntılara inelim. Masaüstü ve dizüstü bilgisayar kullanıcıları için artık 8 GB RAM yetersiz gelmeye başladı. Kelam konusu oyunlar olduğunda, şayet eski imal oyunları oynamıyorsanız tahminen kâfi gelebilir. Lakin nispeten yeni diyebileceğimiz oyunlarda en az 16 GB bellek gerekiyor.
Yüksek kapasiteli RAM muhtaçlığı bununla da bitmiyor. Yalnızca oyun oynamıyoruz. Kimisi birebir vakitte yayın yapıyor, kimisi art planda sohbet ediyor, ekstra uygulamalar açıyor yahut rastgele bir emel için alt sekmeler açıyor.
Hiç oyun oynamıyorsunuz diyelim. Şayet Windows 11 üzere yeni bir işletim sistemini kullanıyorsanız tekrar 8 GB kapasiteli bellekler size yetmeyebilir. Örneğin ben ekstra bellek tüketecek uygulamalar kullanmasam bile, internet tarayıcısı üzerinden biraz fazla sekme açtığımda bellek tüketimi %85-90 düzeyine çarçabuk dayanıyor. Hatta sekmelerin sayısı çok arttığında birkaç defa sistemin kilitlendiğini bile gördüm.
Oyun ve gündelik işlerin yanı sıra, bilgisayarınızı görüntü render, manzara sürece yahut yapay zeka üzere profesyonel işler için kullanacaksanız muhakkak yetersiz. Hatta bu cins kullanım alanları için 16 GB bile yetersiz kalabilir, 32 GB’a yönelmeyi düşünebilirsiniz.
Doğrusu bu bahsin yanıtı o kadar da kolay değil. Direkt olarak kâfi yahut yetersiz diyemeyiz. RAM muhtaçlığı kullandığınız aygıta, yaptığınız işlere ve işletim sistemine bağlı. Şöyle kısaca bir sıralama yapacak olursak:
- Oyunlar: Şayet yeni kuşak oyunlar oynuyorsanız 16 GB sizin için asgarî seçenektir. Hatta oyunların “AAA” etiketine gerek yok. Artık birçok oyun 8 GB’ı aşabiliyor. 16 GB ile bir mühlet rahat edebilirsiniz. Ayrıyeten yüksek performans için çift kanal bellek kullanmayı unutmayın. Bu husustan birazdan bahsedeceğiz.
- Yayıncılık: Tıpkı biçimde, yayıncılık yapıyorsanız asgarî 16 GB, mümkünse 32 GB belleğe geçiş yapın. İkisi ortasındaki seçim büsbütün muhtaçlık ve kullanımlarınıza bağlı.
- Video Düzenleme: 8 GB katiyetle kâfi değildir. En az 16, mümkünse 32 GB ve hatta daha üstüne bile çıkabilirsiniz. Yaptığınız görüntü düzenleme işlerinin yüküne bağlı olarak, bellek ölçüsü çok değerlidir. Adobe Suite üzere performans gerektiren uygulamaları ağır bir formda kullanıyorsanız, o vakit en az 32 GB RAM düşünmelisiniz. Ağır iş akışları kelam konusu olduğunda ise 64 GB önerilebilir.
- Gündelik İşler: İnternette gezinmek, görüntü izlemek ve toplumsal medyaya girmek üzere gündelik işlerde 8 GB bellek kâfi olabilir. Lakin tıpkı anda çok sayıda sekme ve program çalıştırmak istiyorsanız, 8 GB kâfi gelmeyebilir. Biraz evvel de kelamını ettiğimiz üzere, Windows 11 işletim sistemiyle Chrome’da çok sayıda sekme açtığımızda bile genel bellek kullanımı son noktalara dayanıyor.
İşletim sistemi 32 bit mi yoksa 64 bit mi? Şayet işletim sisteminiz 32 bit ise tahminen 4 GB RAM bile kâfi olabilir. Bilgisayarda hangi programları çalıştırmayı planlıyorsunuz? Şayet çok ağır programlar kullanmayacaksanız, 8 GB tahminen sizi uzun müddet götürebilir.
Kapasite ve kullanım maksatları açısından kabataslak bir liste yapacak olursak:
- 4 GB: Düşük kaliteli Chromebook’lar ve birtakım tabletler 4GB RAM ile geliyor. Şayet bütçeniz çok düşükse bu türlü aygıtlar tercih edebilirsiniz.
- 8 GB: Çoklukla giriş düzeyi dizüstü bilgisayarlarda bulunur. Düşük ayarlarda temel Windows oyunları için kâfi olabilir. Ayarları açmaya başladığınızda yetersiz kalabilir. Ayrıyeten çok sayıda sekme ve uygulama çalıştırdığınızda bellek tüketimi sona dayanabilir. Özetle, temel üretkenliğe bağlı kalanlar yahut çağdaş oyunlar oynamayacak olanlar için bir seçim noktası olabilir. İnternette gezinme, e-posta, müzik dinleme yahut görüntü izleme üzere iş yükleri için uygun.
- 16 GB: Windows ve macOS sistemleri için günümüzdeki tatlı nokta. 1080p ve 1440p’de birçok oyun için kafidir, fakat kimi AAA oyunlarda bile yetersiz kalabilir. İnternette gezinme, e-posta, metinler, elektronik tablolar, kolay grafik programlarını çalıştırma, oyunlar, müzik, görüntü yahut çoklu vazifeler için ülkü.
- 32 GB: Profesyoneller ve üst seviye oyuncular için en düzgün seçenek Her türlü oyunu her çözünürlükte oynamak için kafidir. Ayrıyeten birçok profesyonel iş yükü için de kâfi diyebiliriz. Yeniden kısaca sıralarsak, yüksek performanslı oyun, multimedya düzenleme, yüksek çözünürlüklü görüntü, grafik tasarım / 3D modelleme ve ağır çoklu misyonlar için tercih sebebi.
Bilgisayarda yaptığınız neredeyse her şey bellek tüketir. En az ölçüde RAM kullanan fare imlecinizi hareket ettirmekten çoklu uygulamalara kadar her süreç az yahut çok bellek gerektirir. Ayrıyeten sistem güncellemeleri ve güvenlik yazılımları üzere art planda daima çalışan ve RAM tüketen birçok süreç de var.
Basitçe söylemek gerekirse, bilgisayarınızda ne kadar çok şey yaparsanız, o kadar çok GB RAM’e gereksiniminiz olur. Vakit geçtikçe, yeni programlar daha fazla bellek bant genişliği talep ettikçe bilgisayar belleğinizi artırmanız gerekecektir.
Bu ortada, zati kâfi RAM’e sahipseniz bilgisayarınıza daha fazla RAM eklemek daha süratli çalışmasını sağlamaz. Diyelim ki yaptığınız iş yahut oyunlarda en fazla 12-13 GB’lık bellek kullanımı görüyorsunuz ve 16 GB RAM’e sahipsiniz. Ekstra kapasite size bir artı sağlamaz. 16 GB RAM gerektiren oyunlar, 32 GB belleğiniz varsa daha süratli hale gelmeyecektir. Lakin art plan vazifelerinin kâfi belleğe sahip olduğundan emin olmak, güçlü uygulamalarda performans artışı sağlayabilir.
Özetle gereksinimlerinizi yeterli belirlemeniz gerekiyor. Boştan yere RAM’lere yatırım yapmaktansa, elinizdeki bütçeyi farklı kesimler için kullanabilirsiniz.
Zaten her şeyi açıklığa kavuşturduk lakin bilhassa odaklandığımız “8 GB RAM kapasitesinin” kâfi olduğu durumları daha açık biçimde ele alalım:
Eski yahut Windows Dışı İşletim Sistemleri
Windows kullanmıyorsanız 8 GB RAM kâfi olabilir. Daha az ek yük ve art plan hizmetleri nedeniyle Linux üzere işletim sistemleri daha hafiftir. Ayrıyeten ChromeOS üzere sistemler de bildiğiniz üzere çok hafif.
Windows’u 8 GB RAM’li bir ortamda kullanmak istediğinizde işler zorlaşmaya başlayacaktır. Windows 11’in 64 bit sürümünü çalıştırmak için bile en az 4 GB RAM gerekiyor. Yani bilgisayarınızda ek bir uygulama çalıştırmasanız bile yarısı gidiyor. Ekstra programlar kurmaya ve kullanmaya başladıkça sonlara hakikat yaklaşıyor. Yeni uygulamalar da işletim sistemleri üzere eskilere kıyasla daha fazla bellek tüketme eğiliminde.
Windows 10, nispeten Windows 11’e nazaran daha az bellek gerektiren bir işletim sistemi. Daha eski sürümler ise aslında çok daha az RAM gerektirmekte.
Temel İşlevler
Düşük ölçüde belleğiniz varsa, bilgisayarınızı temel web taraması, metin düzenleme ve müzik dinleme üzere temel işlerde kullanabilirsiniz. Sekmelerin sayısı artmaya başladığında ve art plan uygulamaları bellek tüketmeye başladığında ufak ufak eksikliği hissetmeye başlayacaksınız.
Bu iki seçenek ortadan kalktığında, 2024’te 8 GB RAM’in öbür hiçbir şey için kullanılamaz olduğu ortaya çıktı. Apple’ın büyük ölçüde bant genişliğine sahip birleşik belleğiyle Mac’lerde bile, programlarınızı çalıştırmak için Mac’inizin takas belleğine (SSD’de depolanan bellek) sıklıkla eriştiğini göreceksiniz. Süratli olsa da, SSD’nizin daha süratli bozulmasına yol açacak ve uzun vadede donanım meselelerine neden olabilir.
Evet, takvim yaprakları 2025’i gösteriyor ve 8 GB RAM ile yapabilecekleriniz kısıtlı. Artık dizüstü bilgisayarlarda 16 GB RAM standart halini almaya başladı. Hafif bir işletim sistemiyle bile başlangıçta rahat edersiniz, fakat vakit içinde bilgisayarınızdan istediğiniz şeyler artabilir.
Windows 11 için asgarî ihtiyaç 4 GB, kağıt üzerinde bu türlü. 8 GB RAM, Windows 11 ve öbür birtakım temel yazılımları çalıştırabilir. Lakin üretken bir yazılım çalıştırmak istiyorsanız 8 GB kâfi değildir.
Diyelim ki 8 GB RAM ile memnun mesut geçiniyorsunuz. Ofis işi yapan yahut oyun oynayan bireyler için 16 GB bellek, gelecekteki gereksinimlere yönelik bir tercih olabilir. Tahminen şu anda Excel’de kolay elektronik tablolar oluşturuyorsunuz, lakin gelecekte datalarla dolu karmaşık evraklar üzerinde çalışıyor olacaksınız. Ya da tahminen şu anda yalnızca oyun oynuyorsunuz ve yükün birçoklarını başka GPU’nuzun VRAM’ına yüklüyorsunuz. Daha sonraki vakitlerde art plan programları ve birçok tarayıcı sekmesi açmak isteyebilirsiniz.
Dizüstü bilgisayarlarda bellek yükseltme süreci masaüstü kadar kolay değildir. Birtakım modeller ekstra bellek yuvası sunmaz, sunsa bile uyumlu belleği bulmak güç olabilir. 16 GB’lık bir eser tercih ederseniz geleceğe yönelik olarak hazırlıklı olursunuz.
Öte yandan oyuncular, içerik oluşturucular ve birden fazla tarayıcıda çok sayıda sekme açık tutan şahıslar için 16 GB bir başlangıç noktasıdır. Örneğin render süreçleri belleği sömürecektir. Gelecekte daha fazla RAM’e muhtaçlık duyabileceğinizi öngörüyorsanız, ya yüksek kapasiteli bir model ya da yükseltme imkanı sunan dizüstü bilgisayarlar arayın.
Bunu yıllardır söylüyoruz, tekrar hatırlatalım. Çift kanal bellek kullanımı oyunların yanı sıra çeşitli uygulamalarda performansı ve kararlılığı artıracaktır. Çift kanallı RAM kiti, ekseriyetle tek modüle emsal fiyatlara mal olacaktır. Bu da tekli kullanmanın maliyet avantajı olmadığı manasına geliyor.
Tek kanalın tek bir avantajı var. Şayet anakartınızda az sayıda bellek yuvası varsa yahut yakın vakit içinde RAM yükseltmesi yapmayı düşünüyorsanız, yüksek kapasiteli tek bir bellek kiti tercih edebilirsiniz.
Çift kanallı bellekler, bant genişliğini ve bellek erişimini artırması başta olmak üzere birçok sebepten ötürü tek kanallı belleklere oranla gözle görülür performans artışı sağlıyor.
Bellek Bant Genişliği Artıyor
Bellek bant genişliği, işlemcinin ünite vakitte bellekler ve işlemci ortasındaki bilgi alışveriş suratını belirlemekte. İki farklı kanalda çalışan bellekler bellek bant genişliğini iki katına çıkartıyor. Bu durum data akışını dorudan iki katına çıkarmasa da belleklerin yetersiz gelmesi durumunda uygulamaların kararsız davranması riskini azaltıyor.
Veri Erişimi Kolaylaşıyor
Dual channel bellekler, işlemcinin iki bellek modülüne de tıpkı anda erişmesine imkan sağlıyor. Data akışındaki bu paralellik bilhassa görüntü düzenleme programları çalıştırma, oyunlar üzere bilgiye süratli erişme gereksinimi duyulan programlarda dataya daha süratli ulaşılmasına katkıda bulunuyor.
Bellek Denetimcisi Daha Verimli Çalışıyor
Bellek denetimcileri, çoğunlukla işlemci üzerinde bulunan ve bellek ile işlemci ortasındaki bilgi akışını yönetmekle yükümlü olan beyinlerdir. Çift kanallı bellek kullandığımız senaryoda, bellek denetimcisi bilgi akışındaki paralellikten faydalanarak bilgi yükünü daha verimli bir biçimde dağıtabilir. Bu durum bellek denetimcisi üzerindeki yükü azaltır ve performans daha da artar. Bellekleri tek kanallı olarak kullanıyor olsaydık birinci senaryoya kıyasla bellek denetimcisi üzerinde bir darboğaz oluşacaktı ve genel sistem performansında düşüş olacaktı.
Birden Fazla Vazifesi Birebir Anda Yürütmek Daha Kolay
Çift kanallı bellekler multi-tasking (aynı anda birden fazla uygulamanın çalışması) durumunda da üretkenliği hayli arttırabilir. Birebir anda iki ağır sistem ihtiyaçlı uygulamanın çalıştığı sırada iki uygulama birbirinden farklı kanallara yük bindirerek çalışabilirler. Bu sayede uygulamalar birbirlerini bellek açısından kısıtlamadan daha optimize biçimde çalışabilirler. Sistemin tepkiselliği bile bu durumdan kaynaklı artabilir.