NASA tarafından üretilen SPHEREx uzay teleskobu, tüm göksel gökyüzünün 3 boyutlu haritasını oluşturmak için 2 yıllık bir görev için Kaliforniya’daki bir fırlatma rampasından bir SpaceX Falcon 9 roketi ile uzaya çıktı. SPHEREx, 12 Mart tarihinde SpaceX’in aracından ayrıldı ve yıl boyunca aynı kalacak olan güneşe göre konumunu koruyacağı düşük Dünya yörüngesinde kalacak.
Teleskobun yaptığı her 98 dakikalık yörünge, hem optik hem de yakın kızılötesi ışıkta gökyüzünün 360 derecelik bir şeridini görüntülemesini sağlayacak. Teleskop Dünya, Güneş etrafında hareket ederken daha fazla 360 derecelik şerit yakalayabilecek ve bu da 6 ay içinde tüm göksel gökyüzünü haritalamasını sağlayacak. SPHEREx, 2 yıl içinde her 6 ayda bir tüm gökyüzünü görüntülemek üzere tasarlandı ve amacı 450 milyondan fazla galaksinin 3 boyutlu bir haritasını oluşturmaktı. Teleskop ayrıca Samanyolu’ndaki 100 milyondan fazla yıldızın görüntüsünü alacak ve bilgi toplayacak.
SPHEREx’in haritası Spektroskopi adı verilen bir teknik kullanarak yıldızlar ve galaksiler tarafından yayılan kızılötesi ışığı 102 ayrı renge ayıracak. NASA bunu “bir prizmanın güneş ışığını gökkuşağına ayırma şekline” benzetiyor. Ajans, nesneleri farklı renklerde gözlemlemenin, kompozisyonları gibi çeşitli özelliklerini ortaya çıkaracağını söylüyor. Galaksiler için renkleri, bilim insanlarının gezegenimize olan uzaklıklarını belirlemelerine yardımcı olabilir.
SPHEREx’in sağladığı veriler, bilim insanlarına Büyük Patlama’dan hemen sonra ne olduğu hakkında bilgi verecek ve kozmik enflasyona veya erken evrenin hızlı genişlemesine dair kanıt sağlayabilir. SPHEREx, teleskop lensinin koruyucu kapağını 4 gün içinde çıkaracak ve sıcaklığı soğuduktan sonra 1 aydan biraz fazla bir süre içinde bilimsel faaliyetlerine başlayacak.