Yeni kuşak bir bilgisayarınız yok ve son sürüm işletim sistemini kullanmak mı istiyorsunuz? Bu mümkün lakin Windows 11’in kaynak tüketimi eski sürümlere nazaran daha fazla. İster günlük işler ister oyun üzere daha kuvvetli senaryolar için olsun, hepimiz bilgisayarlarımızın olabildiğince süratli olmasını isteriz.
Dediğimiz üzere, çağdaş hale gelen Windows 11 işletim sistemini rahat kullanabilmek için daha yeterli donanıma muhtaçlık var. Lakin mümkün olan en düzgün performansı alabilmeniz için izleyebileceğiniz yollar da var.
- 8 GB RAM Günümüzde Kâfi mi?
Donanımlarınız tahminen biraz yetersiz yahut ucu ucuna yetiyor olabilir. Sonuç olarak her kişinin sisteminde farklı bileşenler yer alıyor. Biz tekrar de mümkün olan en yeterli performansı almak için elimizden gelen her şeyi yapacağız. Haydi yola koyulalım..
Windows 11’de bilgisayarınızın “güç modunu” değiştiren bir ayar var bildiğiniz üzere. Bu ayar, işletim sisteminin temelde güç tüketimini ve performansı nasıl yönettiğini belirliyor. Varsayılan olarak birçok bilgisayarda güç modu İstikrarlı olarak ayarlanmakta. Yüksek performans modunu seçerseniz biraz daha fazla performans elde edebilirsiniz. Performans modunda CPU çekirdekleriniz tetiklenmek üzere etkin tutuluyor. Bunun yanında farklı ayarlar da yüksek performansa odaklanmak üzere otomatik olarak değişiyor. Masaüstü PC’lerde ne âlâ, lakin bir dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız bataryanız daha süratli tükenecektir. Hatırlatmış olalım.
Windows 11’in varsayılan “Dengeli” güç planı günlük bilgisayar misyonları için ülkü. Kullanım durumunuza nazaran iki mod ortasında geçiş yapabilirsiniz. Performans ayarı, Windows’un daha yüksek güç düzeylerinde çalışmasına müsaade vererek donanım performansını en üst seviyeye çıkarıyor ve tüm bileşenlerin tam potansiyelinde çalışmasını sağlıyor.
Windows’ta bu güç planını aktifleştirmek için Windows Arama menüsünden Kontrol Masası’nı açın. Akabinde, Güç Seçenekleri’ne gidin ve Yüksek performans seçeneğini seçin. Yüksek performans planı eksikse manuel olarak oluşturabilirsiniz:
- Pencerenin sol tarafındaki panelde Güç planı oluştur’a tıklayın.
- Yüksek Performans’ın yanındaki onay kutusuna tıklayın.
- Pencerenin alt kısmında yeni planınıza bir isim verin.
- Hazır olduğunuzda İleri’ye tıklayın. Yüksek Performans planını seçmek için Güç Seçenekleri menüsüne geri dönün ve az evvel oluşturduğunuz planın isminin yanındaki onay kutusunu işaretleyin.
Bonus: Gecikmeyi Azaltın ve Uyanma Müddetini Değiştirin
- Windows Arama kutusuna “Güç planı seçin” yazın ve en birinci çıkan sonuca tıklayın.
- Kullanmış olduğunuz yahut yeni oluşturduğunuz güç planının yanındaki “Plan ayarlarını değiştir” seçeneğine tıklayın.
- “Gelişmiş güç ayarlarını değiştir” seçeneğine tıklayın.
- “Sabit diski kapatmak için beklenecek süre” kısmını sıfır olarak ayarlayın. Bu ayar sayesinde SSD’nin uyku moduna geçmesini engelliyor. Böylece diskin uyanması için fazladan mühlet beklemek zorunda kalmıyoruz.
- PCI Express menüsünün altındaki Temas Durumu Güç İdaresi kısmından “Maksimum güç tasarrufu” ayarını “Kapalı” olarak değiştirin.
Bu ayar, PCIe data yolunun suratı düşürmesini engelleyerek SSD performansını bir ölçü düşürebiliyor. Ayar kapalıyken bilgisayar daha fazla güç tüketiyor lakin gecikmeyi en aza indiriyor. Şayet bir masaüstü bilgisayar kullanıcısıysanız bu ayarı kapatarak performans avantajlarından faydalanabilirsiniz. Şayet dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız “Orta derece güç ayarı” seçeneğiyle güç tasarrufu ve performans ortasında bir istikrar kurabilirsiniz.
Google Chrome üzere web tarayıcıları her ne kadar tanınan olsa da çok fazla donanım kaynağı tüketiyor bilindiği üzere. Web tarayıcılar çok vakit geçirdiğimiz uygulamalar olduğundan ötürü daha hafif, fazla kaynak harcamayan seçeneklere bakmakta fayda var.
Bu noktada başta Brave‘i önerebiliriz. Onun yanında Microsoft Edge, Opera (farklı sürümler mevcut), K-Meleon ve QuteBrowser üzere seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Düşük kaynak tüketimi ve daha uygun performans için bu tarayıcılara yönelin.
Kötü hedefli yazılımlardan kurtulmak direkt performansı artıracak diye bir kural yok. Fakat kimi yazılımlar vakit zaman art planda çalışabilir, kaynak tüketebilir ve anlamsız yavaşlamalara neden olabilir. Performansa ziyanı olmasa bile, her vakit virüslerden temizlenmek uygundur.
Bu bağlamda bir yahut birkaç programla birlikte antivirüs yapmanızı öneriyoruz. Bilhassa de uzun vakittir bilgisayarınıza dokunmadıysanız. Microsoft Defender’ın tarama motorunu kullanan Windows Security uygulaması ile antivirüs taraması yapabilirsiniz. Alternatif olarak Malwarebytes üzere yazılımlar da tam sistem taraması için epey başarılıdır. Algılama motoru epeyce yeterli, ayrıyeten fiyatsız.
Windows Defender her vakit bilgisayarınızda faal olsun, devre dışı bırakmayın. Defender’ın kâfi olmadığını düşünüyorsanız Malwarebytes‘ın yanı sıra AdwCleaner, Microsoft’s Malicious Software Removal Tool ve Kaspersky Virus Removal Tool gibi üçüncü taraf araçları kullanabilirsiniz. Virüs kuşkunuz varsa birden fazla yazılım çalıştırıp işi garantiye alın.
- Windows Bilgisayardan Nasıl Malware Temizlenir?
Windows, kullanıcı evraklarınızın birçoklarının daima güncellenen bir dizinini tutmakta. Böylece belgeleri daha süratli bulmak için ekranın altındaki arama çubuğunu süratlice harekete geçirebiliyoruz. Bu özellik sizin için çok değerli değilse, çok fazla kullanmıyorsanız yahut performans daha öncelikliyse kapatabilirsiniz.
Windows indeksleme (dizinleme) çok fazla kaynak tüketebileceğinden, kaynakları muhafazanın güzel bir yolu belgeleri dizine eklemeyi durdurmak. Elbet süratli arama yapmanızı engelleyecek, fakat yeniden de ayarı değiştirmek için şunları yapabilirsiniz:
- Başlat menüsüne sağ tıkladıktan sonra Ayarlar’a giriş yapalım.
- Gizlilik ve güvenlik sekmesine tıklayın.
- Windows’ta arama seçeneğine giriş yaptıktan sonra Evraklarımı bul kısmını göreceksiniz.
- Klasik seçeneğinin altındaki “Arama pozisyonlarını özelleştir” seçeneğine tıklayın.
- Açılan pencerede Değiştir’e tıklayın ve akabinde seçili pozisyonların altındaki tüm kutuların işaretini kaldırın. Not olarak, tüm hepsinin işaretini kaldırdığınızdan emin olmak için mevcut pozisyonları genişlettiğinizden emin olun.
- Son olarak Tamam’a tıklayın.
Windows dizinleyicisini devre dışı bıraktıysanız lakin yeniden de belgelerinizi bulmak için kolay bir yol istiyorsanız, Windows’tan çok daha süratli olan ve kendi hafif arama dizinleyicisini sağlayan Everything isimli bir araç var.
Söz konusu Windows optimizasyonuysa bundan bahsetmesek olmazdı. Kimi uygulamalar, Windows’un açılışıyla birlikte direkt art planda çalışmaya başlar. Neden mi? Muhtaçlık duyduğunuzda anında o programa erişebilesiniz diye. Lakin birebir vakitte sisteminizin başlangıç müddetine ve daha da değerlisi, çok sayıda art planda çalışan uygulamanız olduğunda genel performansa da ziyan verebilir.
Çoğu vakit kullanıcılar bu başlatma seçeneklerini farkında olmadan etkin ediyor. Tahminen CPU ve RAM konusunda kaygınız olmayabilir, lakin eski bilgisayarlarda her kaynak tüketimi kıymetli. Neyse ki Windows 11’de başlangıç misyonlarını devre dışı bırakmak çok kolay:
- CTRL + Shift + ESC tuşlarına basarak Misyon Yöneticisi’ni başlatın.
- “Başlangıç uygulamaları” sekmesine tıklayın.
- “Durum” kısmından uygulamanın otomatik olarak başlatılıp başlatılmadığını denetim edebilirsiniz.
- İstemediğiniz bir program varsa sağ tıklayın ve “Devre dışı bırak” deyin.
- Olağandışı bir şey fark ederseniz, çalışmayan uygulamaları yine aktifleştirebilirsiniz.
- Alternatif olarak Ayarlar > Uygulamalar > Başlangıç yolunu izleyerek uygulamaları tek tek denetim edebilirsiniz.
Kullanıcı arayüzü açısından büyük değişime uğrayan Windows 11, estetik olarak hoş görünmek için çeşitli görsel efektler kullanıyor. Bu efektler, performansı artırmaya ayrılabilecek seviyede önemli kaynak kullanabiliyor ve eski bilgisayarların daha yavaş çalışmasına neden oluyor. Düzeltmek için sisteminizdeki tüm efektleri yahut makul efektleri kapatın. Ayrıyeten tıpkı ayarları Windows 10’da da yapabilirsiniz.
Eğer bilgisayarınız gereğince güçlüyse ve görsel hoşluklardan vazgeçmek istemiyorsanız pas geçebilirsiniz. Sisteminiz biraz eskiyse ve performansa görsellikten daha fazla öncelik veriyorsanız şu ayarları yapabilirsiniz:
- Arama menüsünü açmak için Win + S tuşlarına basın.
- Arama kutusuna Windows’un görünümünü ve performansını ayarla yazın ve Enter tuşuna basın. Yalnızca görünüm yazarsanız da bu ayar sayfasına ulaşabilirsiniz.
- Performans Seçenekleri penceresinde En yeterli performans için ayarla’yı seçin.
- Değişiklikleri kaydetmek için Uygula ve akabinde Tamam’a basın.
- Eğer vazgeçemediğiniz özel bir ayar varsa listeden tik koyabilirsiniz.
Animasyon ve Şeffaflık Efektleri
Ayarlar aracılığıyla animasyon ve saydamlık efektlerini de devre dışı bırakabilirsiniz.
- Başlat düğmesine sağ tıkladıktan sonra Ayarlar’a tıklayın yahut alternatif olarak Windows tuşu + I klavye kısayolunu kullanın.
- Ayarlar açıldığında, soldaki listeden Erişilebilirlik seçeneğine ve bir sonraki adımda Görsel efektler’e tıklayın.
- Ardından “Animasyon efektler” ve “Saydamlık efektleri” olmak üzere iki ayarı Kapalı pozisyonuna getirin.
4 GB yahut 8 GB üzere düşük ölçüde RAM’e sahip bir bilgisayarınız varsa, Windows 11’deki potansiyel olarak faydalı bir öteki özellik de temelde sanal bellek misyonu gören disk belleği evrakı. Windows 11 temel olarak sabit diskinizin bir kısmını keser ve bilgisayarınızdaki fizikî RAM kâfi olmadığında bunu RAM üzere kullanır.
Özellik varsayılan olarak faal olsa da, kâfi olmadığını fark ederseniz evrak boyutunu ve hasebiyle kullanılabilir sanal bellek ölçüsünü özelleştirebilirsiniz. Bunu yapmak için:
- Ayarlar uygulamasını açın ve Sistem kısmına gidin, akabinde Sistem bilgisi’ne tıklayın.
- Devamında Gelişmiş sistem ayarları’na tıklayın.
- Performans altından Ayarlar’a tıklayın.
- Gelişmiş sekmesine geçin.
- Sanal bellek kısmından Değiştir’e tıklayın.
- “Tüm şoförler için disk belleği belgesi boyutunu otomatik olarak yönet” etiketli kutunun işaretini kaldırın ve akabinde Özel boyut’u işaretleyin.
- İstediğiniz disk belleği belgesinin başlangıç ve azamî boyutunu girin.
- Önemli bir konu olarak, bu alanın artık depolama alanı olarak kullanılamayacağını unutmayın. Başlangıç boyutu için en azından fizikî RAM’inize eşit bir kıymet seçebilirsiniz.
- Ayarlarını kaydetmek için açılan pencerelerde Tamam’a tıklayın.
- Sürücü suratınıza bağlı olarak ek sanal bellek size az yahut çok ölçüde yardımcı olacaktır. En azından düşük ölçüde RAM’e sahip bilgisayarda yarar sağlayacaktır.
Windows 11, Misyon Yöneticisi üzerinde Verimlilik Modu ismi verilen ve genel performansı artırmak için CPU kaynaklarının art plan uygulamalarına tahsisini azaltan bir özelliğe sahip. Genel olarak bakıldığında bu güzel bir özellik, fakat bazen verimlilik modu sizin için nitekim kıymetli olan misyonları yavaşlatabilir ve beklenenden daha makûs performans almanıza neden olabilir.
Belirli bir uygulamayla ilgili performans meseleleri yaşıyorsanız, Misyon Yöneticisi’ni açıp uygulamanın Verimlilik Modu’nda çalışmadığından emin olun. Şayet bu mod etkinse uygulamaya sağ tıklayın ve devre dışı bırakmak için Verimlilik modu seçeneğini. Aktif haldeyse bir onay işareti göreceksiniz.
Değiştirilen ayar, kelam konusu uygulamanın performansını ve karşılık verebilirliğini artırmaya yardımcı olabilir. Fakat genel performansı etkileyebileceğinden bu tekniği her uygulama için uygulamanızı önermiyoruz.
Microsoft’un bulut depolama hizmeti OneDrive, direkt Windows 10 ve 11 ile entegre olarak geliyor. Faal olduğunda klasörleri otomatik olarak bulut hesabınızla senkronize ediyor. Bu düzgün bir şey olsa da, bulut depolama alanını her vakit kullanmak istemeyebilirsiniz. Ayrıyeten yedekleme sırasında ağ trafiği işgal edildiğinden, bazen sizi rahatsız edebilir.
- Kapatmak için Vazife çubuğunuzun sağ alt köşesindeki bulut simgesine tıklayın.
- Açılır pencerenin üst kısmındaki dişli çark simgesine tıklayın ve Ayarlar’ı seçin.
- Eşitle ve yedekle sekmesine geçin ve Yedeklemeyi yönet’e tıklayın.
- OneDrive’a yedeklenmesini istemediğiniz klasörler için yedeklemeyi kapatın.
Daha aşağı kaydırırsanız, OneDrive evraklarınıza bilgisayarınızda nasıl erişmek istediğinizi seçebileceğiniz bir Gelişmiş ayarlar seçeneği de bulacaksınız. OneDrive kitaplığınızın tamamını indirebilir, böylelikle çevrimdışı olarak erişebilir yahut disk alanını boşaltmak için isteğe bağlı evraklar özelliğini kullanabilirsiniz.
Windows 11’in widget’ları çeşitli bilgilere süratlice göz atmanızı sağlasa bile daima art planda süreç yapmakta. Yani az ya da çok kaynak tüketimi kelam konusu. Şayet sizin için pek değerli değilse kapatabilirsiniz:
- Windows misyon çubuğuna sağ tıklayın ve “Görev Çubuğu Ayarları”nı seçin.
- “Görev Çubuğu Ayarları” Windows vazife çubuğunun içerik menüsünde vurgulanır.
- Bir sonraki sayfada, Misyon çubuğu öğeleri kısmından “Pencere öğeleri” seçeneğini kapalı hale getirin.
- Daha sonra istediğinizde tıpkı seçeneği etkinleştirebilirsiniz.
Bir periyot gündeme oturan Bellek Bütünlüğü (Hypervisor-Enforced Code Integrity, HVCI) ve Sanal Makine Platformu (Virtual Machine Platform, VMP) üzere güvenlik özelliklerini kapalı tutun. Bu iki özellik, sistem güvenliğini artırmak ve mümkün tehditlere karşı daha sağlam bir ortam sağlamak için Windows 11’de varsayılan olarak etkinleştiriliyor. Güvenlik açısından uygun lakin oyun tecrübesini etkileyebilecek ek performans yükleri de beraberinde geliyor.
Microsoft’un performansı geliştirmek için bilgisayar ayarları için önerdiği iki ana yol var: Bunlarda birincisi, Memory Integrity (Bellek Bütünlüğü) olarak da isimlendirilen Hypervisor-Enforced Code Integrity (HVCI) özelliğini kapatmak, başkası ise Sanal Makine Platformunu (Virtual Machine Platform) devre dışı bırakmak.
Teknoloji devi, bu özelliklerin neden var olduğunu ve neden tüm yeni Windows 11 aygıtlarda varsayılan olarak faal halde sunulduğunu açıklıyor. Performansa öncelik veren oyuncular bu özellikleri kapatabilir, lakin Microsoft bu özellikler kapatıldığında “bilgisayarların tehditlere karşı savunmasız kalabileceğinin” altını çizmiş.
Memory Integrity Nasıl Devre Dışı Bırakılır?
- Windows’un arama kutusuna “Çekirdek Yalıtım (Core Isolation)” yazın ve arama yaptıktan sonra birinci seçeneğe tıklayın.
- Karşınıza çıkan sayfada “Bellek Bütünlüğü (Memory Integrity)” ayarı açıksa kapalı hale getirin.
- Sonrasında bilgisayarı yine başlatın.
Windows 11’de VBS’yi Denetim Etme
VBS’yi kapatmadan evvel aşağıdaki metotla etkin olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
- 1. Sistem Bilgisi’ni açın. Bunun için Windows aramasına “sistem bilgisi” yazıp aratabilir ve birinci seçeneğe tıklayabilirsiniz.
- Buradan “Sanallaştırma tabanlı güvenlik” seçeneğini bulun. Karşısında “çalışıyor” yazıyorsa bu özellik aktif demektir.
Kayıt Defteri Yoluyla Devre Dışı Bırakma
- Windows + R tuşlarına basın ve metin kutusuna “regedit” yazıp Tamam’a tıklayın.
- HKEY_LOCAL_MACHINESystemCurrentControlSetControlDeviceGuard yolunu izleyin.
- EnableVirtualizationBasedSecurity’yi açın ve 0 olarak ayarlayın.
- Kayıt defterini kapatın ve bilgisayarınızı yine başlatın.
Virtual Machine Platform (VMP) Nasıl Devre Dışı Bırakılır?
- Arama kısmına “Windows özellikleri” yazın ve akabinde “Windows özelliklerini aç yahut kapat” seçeneğine tıklayın.
- Açılan Windows Özellikleri penceresinde Sanal Makine Platformu’nu (Virtual Machine Platform) bulun ve solundaki işareti kaldırın.
- Sonrasında sistemi yine başlatın.
Tüm süreçler tamam. Bu iki özelliği kapattıktan sonra yaşadığınız tecrübeleri bizlerle paylaşabilirsiniz.
Alt düzey PC’lerde art plandaki indirmelerini, otomatik güncellemeleri ve çalışan gereksiz uygulamaları kapatmayı unutmayın. Bu kalıcı bir tahlil değil ve kolay görünüyor lakin tesirli. Açık olan rastgele bir yazılım, art planda çalışıyor olsa da her vakit bir ölçü RAM ve CPU kullanacaktır. O an işinize yaramayan uygulamaları kapatarak işletim sistemini bir nebze olsun rahatlatabilirsiniz.
Görev Yöneticisi’ni açın ve “İşlemler” sekmesine gelin. Her uygulamanın sağ tarafında CPU, RAM, disk ve ağ kullanım oranını göreceksiniz. Bu izleme yolunu her türlü sistemde izleyebilirsiniz. Bazen ummadığınız halde meselelerin tahliline büyük katkı sağlayabilir. Kullanmadığınız uygulamaların üzerine sağ tıklayarak “Görevi sonlandır” demeniz kâfi.
Bu adım direkt bilgisayar performansını etkilemese de değerli. Şayet internet suratınız yavaşsa, Windows Update’i kısıtlayarak daha fazla yavaşlamasını engelleyebiliyoruz. Esasen yavaş olan bir ilişkide bir de art planda yenileştirmeler yapılırsa her şey kullanılmaz hale gelebilir. Neyse ki Windows, Windows Update tarafından kullanılan bant genişliğini makul bir pahayla sınırlamamıza müsaade veriyor.
- Ayarlar uygulamasını açın ve Windows Update kısmına gidin.
- Gelişmiş seçenekler’e ve akabinde Teslim İyileştirme’ye tıklayın.
- İndirme seçenekleri kısmını genişletin. Daha sonrasında Windows Update’in güncelleştirmeleri art planda indirirken kullanabileceği azamî bant genişliğini yüzde olarak ayarlamak için Art plan hududunu seçeneğini aktifleştirin. Daha sonra kullanılan bant genişliği oranını yüzdesel olarak daha aşağı bir orana çekin.
Biliyoruz, güncellemeler direkt performansa olumlu tesir eder diye bir düstur yok. Fakat bu maddeyi tekrar ele almamızın bir nedeni var. Windows’ta yahut eski aygıt şoförlerinde yeni sürümlerin düzelttiği yanılgılar ve performans meseleleri bulunabilir. Muhakkak bulunur demiyoruz, bulunabilir. Bir sürümde bu gerçekleşmese bile başka sürümde gerçekleşebilir.
Windows’u ve aygıt şoförlerini yeni tutmak, genel olarak daha âlâ ve daha problemsiz kullanıcı tecrübesi sağlar. Windows güncellemelerini aslında Ayarlar > Windows Update kısmından çarçabuk yapabiliyorsunuz. Aygıt şoförlerini güncellemenin de birden fazla yolu var. Bunun bir yolu, en son şoförleri otomatik olarak indirip yükleyen Windows’u güncellemek. Yani Windows güncellemeleriyle bazen şoför güncellemeleri de sunuluyor. Öteki seçeneklere gelince, üreticinin web sayfasını ziyaret ederek son sürüm sürüleri edinebilir yahut üreticiler tarafından sunulan yazılımları kullanarak güncelleme yapabilirsiniz.
Şayet bir müddettir Windows 11 kullanıyorsanız tahminen paklık yapmanın vakti gelmiştir. Kullanılmayan uygulamaları kaldırabilir, boşuna yer kaplayan evrakları silebilirsiniz. Özetle gereksiz her şeyden kurtulun. İsterseniz uygulamaları manuel olarak kaldırabilirsiniz, fakat genel paklık için Win11Debloat isimli aracı kullanabilirsiniz.
Win11Debloat, evvelden yüklenmiş kimi uygulamaların kaldırılması, telemetrinin devre dışı bırakılması, Bing ve Cortana’nın Windows Arama’dan kaldırılması ve daha fazlası dahil olmak üzere Windows 11’deki birçok karmaşayı ortadan kaldıran bir kod bloğu (script). Özel gereksinimlerinize nazaran uyarlayabileceğiniz çok sayıda isteğe bağlı özelliğe sahip, ayrıyeten varsayılan seçenek de hayli faydalı. Yalnızca bir PowerShell script’i olduğundan ötürü sırf istediğiniz vakit çalıştırabileceğiniz, fazla yer kaplamayan hafif bir araç.
Yer Kaplayan Dosyalar
SSD kapasitesinin büyük bir kısmı dolduğunda performans kayıpları yaşanabileceğini bazen lisana getiriyoruz. Bu nedenle SSD performansından en âlâ biçimde yararlanmak için büyük ve gereksiz evraklardan kurtulmalısınız.
SpaceSniffer ve WizTree gibi uygulamalarla SSD’nizi tarayabilirsiniz. Bu türlü programlar en çok yer kaplayan belgeleri sırasıyla karşınıza getirecek. Dosyalar hakkında detaylı bilgi alabilir, tam belge yollarını bulabilir ve hatta isterseniz bunları direkt uygulamadan silebilirsiniz.
Artık Evrakları Silin
Bu büyük performans artışları sağlayacak bir prosedür değil lakin yapmaktan bir ziyan gelmez.
- Win + R tuşları ile Çalıştır’ı açın.
- Buraya aşağıdaki komutları başka farklı yazdıktan sonra Tamam diyoruz, sonrasında açılan klasörün içindeki tüm belgeleri büsbütün siliyoruz. Klasörü değil, içindeki evrakları silmeniz gerekiyor.
- %temp%
- temp
- recent
- Prefetch
- “prefetch” tertipli olarak değil de bir sefer yapılmalı zira oradaki belgeler bilgisayarınızdaki uygulamaların daha süratli açılmasını sağlıyor.
Disk Temizleme
Windows tarafından sunulan Disk Temizleme aracı, inançlı bir biçimde silinebilecek gereksiz belgeleri keşfetmek için sistem üzerinde tarama yapar. Gereksiz evrakları sildiğinizden emin olun, vakit zaman alan açmaya çalışın.
- Windows’un yerleşik aracını açmak için Arama kutusuna “Disk Temizleyici” yazın.
- Sistem belgelerini temizle öğesine tıklayın. Sistem, kısa bir taramadan sonra temizleyebileceğiniz tüm data çeşitlerini listeleyecek.
- Windows Update belgeleri, süreksiz internet belgeleri, aygıt şoförü paketleri ve Geri Dönüşüm Kutusu dahil olmak üzere silinecek data cinslerini seçin. Ekran imajında görebileceğiniz üzere, biz artık 3 GB’a yakın alan açacağız.
ReadyBoost, bilgisayarınızı açmadan ve daha fazla bellek (RAM) eklemeden bilgisayarınızın performansını artırmak için USB flash şoför üzere çıkarılabilir bir şoför kullanmanızı sağlıyor. Kullanabilmek için en az 500 MB boş alanı olan ve yüksek bilgi transfer suratına sahip bir USB flash şoföre yahut bellek kartına gereksiniminiz var. ReadyBoost’u denemek için:
- USB flash sürücüyü bilgisayarınızdaki bir USB ilişki noktasına takın.
- Görev çubuğundan Evrak Gezgini’ni seçin.
- USB flash şoföre (veya SD karta) sağ tıkladıktan sonra Özellikler’e tıklayın.
- ReadyBoost sekmesini seçin, akabinde Bu aygıtı kullan’a basın.
- Windows, aygıtın ReadyBoost kullanıp kullanamayacağını otomatik olarak belirleyecek. Şayet kullanılamıyorsa bir ihtar alacaksınız.
- Windows belleği optimize etmek için ne kadar boş alan kullanılacağını belirledikten sonra, ReadyBoost’un kullanabilmesi için bu alanı ayırmak üzere Tamam’a tıklayın.
- Dosya Gezgini’nde USB flash şoförün içeriğine baktığınızda, flash şoförde ReadyBoost.sfcache isimli bir evrak göreceksiniz. Bu belge ReadyBoost için ne kadar alan ayrıldığını göstermekte.
- Bir not olarak, şayet Windows SSD’ye yüklüyse ReadyBoost kullanılamıyor. SSD’ler esasen gereğince süratli, ReadyBoost’luk bir durum yok.
Windows, en tanınan işletim sistemi olsa da her vakit en yeterli seçim değil. Çok çeşitli donanımlarda çalışabiliyor lakin kaynak tüketimi epeyce yüksek. Ayrıyeten daima olarak problemler raporlanıyor.
- Kullanabileceğiniz En Yeterli Linux Dağıtımları
Bu nedenle Windows’un hafif sürümlerine yahut Linux dağıtımlarından birine geçebilirsiniz. Linux dağıtımları ekseriyetle Windows’a nazaran daha hafif ve birçok seçenek var. Windows kullanmak istiyorsanız, birçok özelliği devre dışı bırakılmış Tiny10 ve Tiny11 üzere seçeneklere yönelebilirsiniz:
- Eski Bilgisayarlar İçin Hafif Windows 10 Sürümü: Tiny10
- Tiny11 Builder Artık Tüm Windows 11 Yapılarıyla Uyumlu
ChromeOS Flex ise bir öbür seçenek:
- Eski Aygıtları Hayata Döndürecek İşletim Sistemi: ChromeOS Flex
- ChromeOS Yükleme Rehberi
Hiç oyun oynamıyorsunuz diyelim. Şayet Windows 11 üzere yeni bir işletim sistemini kullanıyorsanız yeniden 8 GB kapasiteli bellekler size yetmeyebilir. Örneğin ben ekstra bellek tüketecek uygulamalar kullanmasam bile, internet tarayıcısı üzerinden biraz fazla sekme açtığımda bellek tüketimi %85-90 düzeyine çarçabuk dayanıyor. Hatta sekmelerin sayısı çok arttığında birkaç defa sistemin kilitlendiğini bile gördüm.
Windows 11 için minimum ihtiyaç 4 GB, kağıt üzerinde bu türlü. Elbette 4 GB bellek ile de kullanım sağlamak mümkün ama çok zorluk çekeceğinizden eminiz. Birkaç uygulama ve hatta sekme açtıktan sonra bile zahmet çekmeye başlayabilirsiniz. 8 GB RAM, Windows 11 ve öbür birtakım temel yazılımları çalıştırabilir. Lakin üretken bir yazılım çalıştırmak istiyorsanız 8 GB kâfi değildir.
Oyun ve gündelik işlerin yanı sıra, bilgisayarınızı görüntü render, manzara sürece yahut yapay zeka üzere profesyonel işler için kullanacaksanız muhakkak yetersiz. Hatta bu cins kullanım alanları için 16 GB bile yetersiz kalabilir, 32 GB’a yönelmeyi düşünebilirsiniz.
Doğrusu bu hususun karşılığı o kadar da kolay değil. Direkt olarak kâfi yahut yetersiz diyemeyiz. RAM gereksinimi kullandığınız aygıta, yaptığınız işlere ve işletim sistemine bağlı. Şöyle kısaca bir sıralama yapacak olursak:
- Oyunlar: Şayet yeni jenerasyon oyunlar oynuyorsanız 16 GB sizin için asgarî seçenektir. Hatta oyunların “AAA” etiketine gerek yok. Artık birden fazla oyun 8 GB’ı aşabiliyor. 16 GB ile bir müddet rahat edebilirsiniz. Ayrıyeten yüksek performans için çift kanal bellek kullanmayı unutmayın. Bu husustan birazdan bahsedeceğiz.
- Yayıncılık: Birebir halde, yayıncılık yapıyorsanız en az 16 GB, mümkünse 32 GB belleğe geçiş yapın. İkisi ortasındaki seçim büsbütün muhtaçlık ve kullanımlarınıza bağlı.
- Video Düzenleme: 8 GB katiyen kâfi değildir. Asgarî 16, mümkünse 32 GB ve hatta daha üstüne bile çıkabilirsiniz. Yaptığınız görüntü düzenleme işlerinin yüküne bağlı olarak, bellek ölçüsü çok değerlidir. Adobe Suite üzere performans gerektiren uygulamaları ağır bir formda kullanıyorsanız, o vakit en az 32 GB RAM düşünmelisiniz. Ağır iş akışları kelam konusu olduğunda ise 64 GB önerilebilir.
- Gündelik İşler: İnternette gezinmek, görüntü izlemek ve toplumsal medyaya girmek üzere gündelik işlerde 8 GB bellek kâfi olabilir. Lakin tıpkı anda çok sayıda sekme ve program çalıştırmak istiyorsanız, 8 GB kâfi gelmeyebilir. Biraz evvel de kelamını ettiğimiz üzere, Windows 11 işletim sistemiyle Chrome’da çok sayıda sekme açtığımızda bile genel bellek kullanımı son noktalara dayanıyor.